Spotlight op onderzoek: eerste episode van veneuze trombo-embolie bij mensen met hiv
Wat is er nieuw aan uw onderzoek?
Mensen die leven met hiv lijken een verhoogd risico te hebben op cardiovasculaire aandoeningen, en lijken tevens een verhoogd risico te hebben op veneuze trombo-embolie (vooral op een diepe veneuze trombose in de benen en een longembolie). De in de literatuur gerapporteerde relatieve kans op het krijgen van een veneuze trombo-embolie (‘venous thrombotic event’, VTE) varieert van twee tot tien keer hoger. Antiretrovirale middelen, en in het bijzonder proteaseremmers, werden aanvankelijk aangewezen als oorzaak van de verhoogde kans op een VTE. Uit eerder onderzoek zou blijken dat dit soort medicijnen mogelijk leidt tot meer stollingsactivatie. Echter, de uitkomsten van die studies kunnen ook vertekend zijn. Ook studies naar de relatie tussen VTE en een verminderde immuunstatus hebben nog geen statistisch significant verband opgeleverd, wat opmerkelijk is gezien het sterke verband tussen verminderde immuunstatus en andere aandoeningen. Het kan zijn dat deze studies niet de gewenste statistische power hadden. Bovendien werden deze studies uitgevoerd vóór 2007. Sindsdien zijn de medische behandelrichtlijnen verbeterd en daarom verwachtten we dat de kans op het onwikkelen van een VTE bij mensen die leven met HIV inmiddels veranderd is, vermoedelijk verlaagd. Wij besloten daarom het risico op VTE bij mensen die leven met hiv opnieuw te bekijken, gebruikmakend van de recentere data van het SHM ATHENA cohort.
Kunt u de belangrijkste uitkomsten uit uw publicatie voor ons samenvatten?
Uit data die verzameld is van 2003 tot begin 2015 konden we vaststellen dat er 232 veneuze trombo-embolie events (VTE's) hadden plaatsgevonden in net iets minder dan 100.000 jaren follow-up, wat een incidentie oplevert van 2,3 trombo-embolieen per 1.000 persoonsjaren. Vergeleken bij andere populatie-studies betekent dat dat mensen die leven met HIV een twee tot drie keer hogere kans hebben op het krijgen van een VTE , wat in het algemeen lager is dan wat eerder uit de literatuur bleek. Echter, het risico op een VTE van mensen met een genormaliseerde immuunstatus (aantal CD4 cellen >500 per μl) lag dichterbij die van de algemene populatie. Dat laatste bevestigd opnieuw het belang van vroege start van antiretrovirale therapie en effectieve virale onderdrukking door onafgebroken gebruik van antiretrovirale therapie. Tenslotte bleek er uit de analyse geen verband te bestaan tussen de verschillende klassen van hiv-remmers en het ontstaan van VTE (ook niet van proteaseremmers), wat suggereert dat geen enkele klasse van antiretrovirale medicatie gecontra-indiceerd is voor mensen die leven met hiv met een verhoogd risico op VTE.
Wat zijn uw plannen voor toekomstig onderzoek?
Met behulp van de data van de vorige analyse, onderzoeken we nu de kans op het opnieuw optreden van een VTE bij mensen die leven met hiv die al eerder zo'n event hebben gehad. Voor deze analyse werken we samen met de afdeling klinische epidemiologie van de Universiteit van Leiden, die zo vriendelijk zijn geweest om ons te voorzien van een controlegroep van mensen zonder hiv, om onze analyses te versterken.
Referentie
''Incidence of a first thrombotic event in people with HIV in the Netherlands: a retrospective cohort study'' . Borjas Howard JF, Rokx C, Smit C, Wit FWNM, Pieterman ED, Meijer K, Rijnders B, Bierman WFW, Vladimir Tichelaar YIG, on behalf of ATHENA observational HIV cohort investigators
The Lancet HIV, published online February 15 2019; DOI: https://doi.org/10.1016/S2352-3018(18)30333-3
Afbeelding: The Lancet HIV, Vol 6, Issue 3, Cover page, © Elsevier 2019.